MARMARA DENİZİ'NDE TSUNAMİ POTANSİYELİ DÜŞÜK
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nde görevli Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, Marmara Denizi'nin yatay atımlı fay karakteristiğinin ve sınırlı su kütlesinin, ciddi bir tsunamik etkinlik oluşturmayacağını belirtti. Marmara'da meydana gelen depremlerde, büyüklüğü 7'nin altında olanlar için tsunami etkisi beklenmediğini ifade etti.
Son olarak Silivri açıklarında 6.2 büyüklüğünde bir deprem yaşandı ve ardından bölgede tsunami riski mercek altına alındı. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Merkezi (CBS-UZAL) Müdürü olan Doç. Dr. Özçelik, yanal atımlı fayların, düşey atımlı faylara kıyasla daha az tsunami üretme eğiliminde olduğunu vurguladı.
TSUNAMİ DİNAMİKLERİ VE ETKİLER
Doç. Dr. Özçelik'e göre, Marmara Denizi'nde tarihsel olarak 10 metreye kadar ulaşan tsunami dalgaları gözlemlenmiş olmasına rağmen, bu yükseklikler genellikle kıyıda suyun yükselmesinden kaynaklanıyor. Tsunami şiddetinin fay türü, depremin büyüklüğü, yer hareketinin süresine ve ayrıca kıyı yapısına, deniz dibi topoğrafyasına (batimetri) ve yerleşim düzenine bağlı olarak değiştiğini belirtti. Özellikle, 1999 yılında gerçekleşen 7.4 şiddetindeki İzmit Depremi sırasında İzmit Körfezi'nde yaklaşık 2,5 metre yüksekliğe ulaşan dalga hareketleri saptandı, bu olayların nedenleri arasında zemin kayması ve deniz tabanı çökmesi gösterildi.
Doç. Dr. Özçelik ayrıca, küresel verilere göre, Marmara Denizi gibi küçük ve kapalı havzalarda yaşanan 7 şiddetinin altındaki depremlerde tsunami dalgalarının çoğunlukla 2 metre altında kaldığını ekledi. Marmara Denizi'nin kuzey ve güney kıyılarında tsunami uyarı süresinin yaklaşık 10 dakikaya kadar olabileceğini, bölgedeki balıkçılık, turizm ve su sporları gibi kıyı faaliyetleriyle meşgul olanların tsunami riskine karşı dikkatli ve bilinçli hareket etmeleri gerektiğini dile getirdi.
Tsunamilerin klasik deniz dalgalarından farklı olduğunu, deniz tabanından yüzeye doğru büyük su kütleleri olarak ortaya çıktığını ve kıyıya doğru tek yönlü ilerlediğini belirten Doç. Dr. Özçelik, bu dalgaların düz kıyı bölgelerinde yüzlerce metre içeriye kadar ulaşabileceğini ve ilk gelen dalganın her zaman en büyük dalga olmayabileceğini açıkladı.
Haber Merkezi
